مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

شانه شکی |
شانه سازی |
شانه بینی | نرگس صادقی گویا نوعی پیشگویی براساس نگریستن در استخوان شانۀ گوسفند یا بز.
شانه | مریم یادگاری در فنّاوری سنتی وسیله‎ای است کوچک و دست‎ساز از چوب، استخوان یا مواد سخت دیگر که برای از‌هم‌گشودن موهای به‌هم‌تابیده و در‌هم‌تنیده و برخی فعالیتهای دیگر، همراه با باورهایی به کار می‎رفته است.
شانس |
شامی | گلناز ناظری نوعی کباب گرد تابه‌ای که از گوشت چرخ‌کرده، پیاز و آرد (معمولاً آرد نخودچی) تهیه می‌شود.
شامنگشت | عباس قنبری عدیوی نام کوه و زیارتگاهی مشهور در بختیاری.
شاملو | علی حسینی احمد، شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار، مترجم و پژوهشگر فرهنگ عامه. او در 21 آذر 1304 در تهران متولد شد.
شام غریبان | عمادالدین باقی مراسمی که در شبهای 11 تا 13 محرم به یاد نخستین شب آوارگی و غربت اسیران کربلا و اندوه آنان در غیاب شهیدان روز عاشورا برگزار می‌شود.
شالی کاری | علی ذبیحی برنج‌کاری و عمل کاشت، داشت و برداشت آن. شالی، برنج پوست‌نکنده و نامقشّر است که به آن شلتوک نیز ‌می‌گویند.
شال کو | محمدعلی جودکی بازی گروهی پسرانه که در بسیاری از مناطق ایران با تفاوتی اندک انجام می‌شود.
شال کلاه |
شال بافی |
شال اندازی | گلسا خیراندیش رسمی کهن برای درخواست هدیه، خواستگاری و نامزدبازی. این سنت عمدتاً در شب چهارشنبه‌سوری، شب عید نوروز یا شب قبل از آن، و شب یلدا برگزار می‌شود.
شالاخو، رقص |
شال | محسن احمدی در پوشاک سنتی، پارچۀ کم‌عرض و طویلی که به دور کمر (شال کمر)، به دور گردن (شال گردن) و به دور سر (دستار) می‌پیچند.
شاطری، رقص | اصغر کریمی از رقصهای مشهور و مقبول در میان مردم.
شاطر | صادق همایونی پادو و دوندۀ تیزپایی که با پوشاک و تجهیزات ویژه، تا زمان ناصرالدین شاه قاجار، نامه‌ها و پیامها را به‌سرعت به مقصد می‌رساند.
شازند | مریم سامعی نام کوه و غاری در شهرستان اراک، با نمودهایی اساطیری در فرهنگ مردم.
شاردن، سفرنامه | زاگرس زند گزارش سفر ژان شاردن، دربارۀ جغرافیا، تاریخ، فرهنگ و اوضاع علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایران دورۀ صفوی.
شاخ | اصغر کریمی عضوی دفاعی در بالای پیشانی برخی از جانوران گیاه‌خوار و نشخوارکننده که در فرهنگ مردم کاربردهایی متفاوت دارد.
شاباش | محسن احمدی پول و سکه‌ای که در عروسیها و جشنها به عروس و داماد، و خوانندگان، نوازندگان و رقصندگان می‌دهند.
شاباز، سفرنامه | معصومه طالبی گزارش سفر آبسالوم شاباز به ایران با عنوان «سرزمین شیر و خورشید». شاباز در 1 شعبان 1263 ق / 15 ژوئیۀ 1847 م، به‌عنوان مبلغ مسیحیت، به ایران آمد و سپس مشاهدات و تجارب خود را در این اثر منتشر کرد.
سینی |
سینه زنی | عمادالدین باقی نوعی سوگواری همراه با نظم و مراسم خاص. سینه‌زدن رسمی است مذهبی که به‌ویژه در عزای حسین (ع) اجرا می‌کنند؛
سینمای مردم شناسی | عباس بهارلو سینمایی که بر بخش خاصی از زندگی، کار، مناسبات، کیفیت ارتزاق، و آداب و سنن و مناسک مردم بومی معطوف است و اعتقادات، خلق‌وخو، رفتار، مثلها، افسانه‌ها و طرز آرایه و آرایش آنها را بازتاب می‌دهد.
سینما و فرهنگ مردم | عباس بهارلو اقتباس سینمایی از آیینها، مراسم و افسانه‌ها. سینمای ایران از آغاز تا امروز مشکل ضعف فیلم‌نامه داشته است، و فیلم‌نامه‌نویسها به‌جای استفاده از تاریخ، پیشینۀ هویتی ملت ایران، آداب‌ورسوم فولکلوریک، ادبیات کهن و داستانهای معاصر، عمدتاً منابع الهام خود را فیلمهای مصری، هندی و هالیوودی قرار داده‌اند.
سیمیا | فاطمه مهری از علوم غریبۀ کهن. صاحبان این علم با به‌کارگیری دانش حروف و تسخیر افلاک و سیارات، كه همانند موجودات زنده دارای روح پنداشته می‌شوند، به امور خلاف عادت و طبیعت دست می‌زنند، و یا امور غیرواقعی را به چشم مردم همچون امور واقعی جلوه می‌دهند.
سیمرغ | علی سلطانی گردفرامرزی پرنده‌ای یاریگر در اسطوره‌ها و افسانه‌ها. سیمرغ در اوستا به‌صورت مِرغوسَئِنَ به کار برده شده است.
سیل | علی آنی زاده جریان شدید آب که بر اثر پدیده‌های طبیعی همچون بارانهای شدید و پیاپی، طغیان رودخانه‌ها، ذوب‌شدن ناگهانی برفها و گاه عوامل غیرطبیعی، مثل خراب‌شدن سد رخ می‌دهد.
سیسمونی | اصغر کریمی رخت و لوازم نخستین فرزند نوعروس که مادر عروس آنها را تهیه می‌کند و با آدابی خاص به خانۀ دخترش می‌فرستد.
سیزده به در | الهام زارع روز مقابله با نحسیِ سیزدهمین روز سال. مردم در این روز از خانه‌هایشان بیرون می‌روند و راهی دشت و صحرا می‌گردند و با جشن و پای‌کوبی و انواع بازیها و سرگرمیها، همراه با پاره‌ای از رفتارها و اعمال اعتقادی، به‌اصطلاح نحسی سیزده را «به‌در» می‌کنند.
سیزده | فرزانه گشتاسب عددی که در اغلب فرهنگهای جهان، از‌جمله در فرهنگ مردم ایران، نحس و بد‌شگون به شمار می‌رود و مردم جهان از کاربرد این عدد در زندگی روزمرۀ خود دوری می‌کنند.
سیراب شیردان | نگار عظیمی پور از خوراکهای سنتی که در آن، دستگاه گوارش ــ به‌جز رودۀ ــ حیوانات علف‌خوار و نشخوار‌کننده چون گوسفند، بز و گاو، به روشهای مختلف و با ترکیب مواد دیگر پخته می‌شود و در تداول عامه، به‌صورت «سیراب شیردون» یا «سیرابی» نیز آمده است.
سیر | فرزانه گشتاسب گیاهی خوراکی، با کاربرد درمانی و آیینی. این گیاهْ علفی و پیازدار است و برگهایی باریک و دراز و گلهایی به رنگ سفید کدر با لکه‌های کوچک قرمز دارد و قسمت مورد استفادۀ آن، همان غده‌های زیرزمینی‌اش است.
سید | یحیی میرحسینی عنوانی احترام‌آمیز در حوزۀ فرهنگی ایران، ویژۀ کسانی که با پیامبر اکرم (ص) ارتباط نَسَبی دارند. این واژه بار ارزشی مثبتی نزد عموم مردم ایران دارد.
سیب زمینی | ساغر برجی از دستۀ گیاهان ریشه‌ای خوراکی، با خواص درمانی.
سیب | پیمان متین میوه‌ای خوش‌بو و خوش‌طعم، و از جملۀ مهم‌ترین محصولات درختی در ایران با کاربردهای متنوع خوراکی و درمانی.
سیاه موی و جلالی | میترا نصر اصفهانی از افسانه های عاشقانه که در خراسان شهرت دارد.
سیاه زخم | رویا فتح الله زاده گونه‌ای بیماری عفونی، مشترک میان انسان و دام. این بیماری انواعی گوناگون دارد که مهم‌ترین آنها سیاه‌زخم پوستی (جلدی)، ریوی (تنفسی) و روده‌ای (گوارشی) است.
سیاه‎دانه | مهشید شیرمحمدلو از گیاهان کاربردی در فرهنگ دارویی، خوراکی و اعتقادی میان مردم. قسمتهای گوناگون این گیاه به عنصری پرمصرف در ترکیبهای غذایی و دارویی، و نیز در امور جادویی مبدل شده است.
سیاه چادر | اصغر کریمی مسكن قابل حمل‌و‌نقل بیشتر كوچ‌نشینان دامدار ایران. این نوع مسکن میان كوچ‌نشینان ایران نامهای متفاوتی دارد؛
سیاه بخت |
سیاه بازی | نسیم مقرب نمایشی شادی‌آور با تکیه بر شخصیت و رفتار مرد سیاه.
سیاوشان |
سیاوش | فرزاد قائمی پاک‌ترین و مظلوم‌ترین شخصیت در حماسۀ ملی ایران.
سیاوچمانه | اسماعیل شمس نوعی آواز بدون ساز و نوایی مشهور در اورامان و مناطق اورامی‌نشین استانهای کرمانشاه، کردستان و سلیمانیۀ عراق.
سیاگالش | ابوالقاسم پژوهشگر نامی که مردم گیلان به موجودی وهمی، نرینه و منفرد داده‌اند که به باور آنها، در کوه و کوهپایه‌های جنگلی، پشتیبان و نگهدارندۀ چهارپایان حلال‌گوشت و سُم‌دار از هر نوع گزند و بیماری است.
سیاق، حساب | اصغر کریمی حِساب، روشی کهن برای ثبت‌وضبط ارقام نقدی و جنسی حسابهای دخل‌وخرج نهادها، دیوان حكومتی و همچنین زندگی روزمرۀ اشخاص، كاسبان و تاجران در دفتر، دستک و بیاض، با علائم رمزگونه. حساب سیاق را حساب دینار، حساب دیناری، حساب رقوم و حساب رقومی نیز گفته‌اند.
سیاحت درویشی دروغین |

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام